Руководителем филиала МПЦ по г.Астана Омаровым Гани организована праздничная встреча медиаторов МПЦ и по его инициативе в честь праздника им вручены подарки нашим медиаторам.

Атырау облысы ХҚҚО медиаторына Гүлсім Қалисова Атырау облысы облыстық сотының төрағасынан медиацияны дамытуға қосқан үлесі үшін алғыс хатпен марапатталды.

Медиатору МПЦ Атырауской области Калисовой Гулсим благодарственное письмо от председателя областного суда Атырауской области за вклад в развитие медиации.

Қарағанды облысы бойынша орталықтың басшысы Ыдырысова Роза Қалкенқызына облыстық соттың төрағасы медиацияны дамытуға қосқан үлесі үшін алғыс хат табыс етті.

Руководителю центра по Карагандинской области Идрисовой Розе Калкеновне председателем областного суда вручено благодарственное письмо за вклад в развитие медиации.

Медиация күніне орай облыс бойынша филиал басшысы Абай Шапиев Мақат Жұмашұлы мен медиатор Жданова Татьяна Облыстық сот төрағасынан медиацияны дамытуға қосқан үлесі үшін алғыс хаттар табыс етілді. Құттықтаймыз!

В честь Дня медиации руководителю филиала по области Абай Шапиеву Макату Жумашевичу и медиатору Ждановой Татьяне от председателя областного суда вручены благодарственные письма за вклад в развитие медиации. Поздравляем!

2025 жылғы 2 маусымда ХҚҚО басшысы Жакупов Жанділда Өзбекстан Республикасының жоғары судьялар Кеңесі жанындағы жоғары судьялар мектебінің халықаралық конференциясында сөз сөйледі. Іс-шарада ол Қазақстанның татуластырушы судьяларының жұмысы, олардың қызметінің статистикалық нәтижелері және медиаторлар қауымдастығымен өзара іс-қимыл туралы айтты. Медиаторлардың сотқа дейінгі реттеуді дамыту қажеттілігі, татуластырушы судьялар институтын енгізудің оң және теріс жақтары және медиаторлардың қылмыстық медиацияны жүргізу ерекшеліктері туралы өз пікірімен және пайымымен бөлісті.

2 июня 2025 года руководитель МПЦ Жакупов Жандильда выступил на Международной конференции Высшей школы судей при Высшем судейском совете Республики Узбекистан. На мероприятии он рассказал о работе судей-примирителей Казахстана, статистических результатах их деятельности и взаимодействии с сообществом медиаторов. Поделился своим мнением и видением о необходимости развития досудебного урегулирования медиаторами, плюсах и минусах введения института судей-примирителей и особенностями проведения уголовной медиации медиаторами.

Халықаралық Медиация ұйымын құру туралы конвенцияға 2025 жылдың 30 мамырында Гонконгта қол қойылды. Ашылу рәсімін Қытайдың Сыртқы істер министрі Ван И өткізді, оған 30-дан астам елдің (Пәкістан, Индонезия, Беларусь, Куба, сондай-ақ БҰҰ сияқты ұйымдар) өкілдері қатысты. Конвенцияға Азия, Африка, Латын Америкасы және Тынық мұхиты мемлекеттері қол қойды. Халықаралық Медиация ұйымы халықаралық дауларды медиациялауға мамандандырылған әлемдегі алғашқы үкіметаралық заң органы ретінде орналастырылған. Штаб-пәтері Гонконгта орналасқан. Конвенцияның мәтіні ХПО сайтында сілтеме бойынша орналастырылған https://mpc-info.kz/ru/o-mediatsii/item/3961-konventsiya-ob-uchrezhdenii-mezhdunarodnoj-organizatsii-po-mediatsii-kitaj
Осы Конвенция бойынша ХШО басшысы Ж. А. Жақыпов және ХШО үйлестірушісі А. О. Заманбекова мынадай мазмұндағы бап шығарды:

Медиация жөніндегі халықаралық ұйым құру туралы конвенция туралы

Жакупов Жанділда Әжіғалиұлы,

"Халықаралық құқық қорғау орталығы"РҚБ президенті,

медиатор, жаттықтырушы-медиатор

Заманбекова Аида Орысбайқызы,

Медиация орталығының үйлестірушісі

"Халықаралық құқық қорғау орталығы" РҚБ,

медиатор, жаттықтырушы-медиатор

Халықаралық Медиация ұйымын құру туралы конвенцияға 2025 жылдың 30 мамырында Гонконгта қол қойылды. Ашылу рәсімін Қытайдың Сыртқы істер министрі Ван И өткізді, оған 30-дан астам елдің (Пәкістан, Индонезия, Беларусь, Куба, сондай-ақ БҰҰ сияқты ұйымдар) өкілдері қатысты. Конвенцияға Азия, Африка, Латын Америкасы және Тынық мұхиты мемлекеттері қол қойды. Халықаралық Медиация ұйымы халықаралық дауларды медиациялауға мамандандырылған әлемдегі алғашқы үкіметаралық заң органы ретінде орналастырылған. Штаб-пәтері Гонконгта орналасқан.

Бұл өте қызықты бастама — медиация бойынша бірыңғай халықаралық ұйым құру. Осы уақытқа дейін барлық елдерді қамтитын және халықаралық медиаторлар үшін бірыңғай стандартты ұсынатын құрылым болған жоқ. Егер мұндай ұйым құрылса, бұл халықаралық дауларды шешу саласын айтарлықтай өзгерте алады және барлық елдерде медиация институтын дамытуда жаңа кезең бере алады, осы институттың маңыздылығын күшейтеді және медиатордың республикалық деңгейде де, мемлекетаралық деңгейде де мәртебесі мен рөлін арттырады.

Ұсынылған Конвенцияда ерекшеленетін түйінді тармақтар:

1. Мұндай түрдегі әлемдегі алғашқы бірлестік-қазір сертификаттар мен стандарттардың бірыңғай форматы бар Медиация жөніндегі халықаралық ұйым жоқ.

2. Мүшелер тек мемлекеттер немесе интеграциялық бірлестіктер бола алады, ал медиаторлардың жеке ұйымдары тікелей құрамға кіре алмайды.

3. Мемлекеттердің жарналары есебінен қаржыландыру, бұл құрылымның Елеулі деңгейін растайды.

4. Медиаторлардың екі тізімін жасау-қатысушы елдер тағайындайтын халықаралық медиаторлар және мемлекетаралық медиаторлар.

5. Медиаторлардың иммунитеті-бұл дипломатиялық мәртебеге ұқсас функцияларды орындау кезінде медиаторлар үшін артықшылықтар мен қорғаныс.

6. Медиаторлардың қызметтеріне ақы төлеу-медиаторға 50%, ұйымға 50%, бұл ретте медиаторлардың гонорарларына салық салынбайды.

7. Қол қою мерзімі екі жыл ішінде қосылу мүмкіндігімен 2025 жылмен шектеледі.

8. Қазақстан қол қоюға және талқылауға шақырылды, бұл халықаралық медиацияны дамытуда ел үшін перспективалар ашады.

Мұнда мемлекеттік-жекеменшік әріптестік механизмі ерекше және ойластырылған көрінеді. Мемлекет ұйымды қолдау бойынша қаржылық міндеттемелерді өз мойнына алады, бірақ Медиация процесіне араласпайды, бұл жұмысты өзі ұсынатын мамандарға ұсынады. Бұл мемлекеттік бақылау мен медиаторлардың тәуелсіздігі арасындағы тепе-теңдікті тудырады.

Бұл мәселеде Қазақстанға ескеретін негізгі жайттар:

1. Талқылауға міндетті қатысу

* Қазақстанға барынша ақпарат алу үшін презентация мен талқылауға қатысу қажет.

* Бастаманы қай елдер қолдайтынын және қол қоюды кім қолдайтынын түсіну керек.

2. Қол қою алдындағы бастаманы талдау

* Осы өте маңызды және маңызды инновациялық құжатты мұқият талдау қажет.

* Қазақстан ықтимал тәуекелдерді (егер бар болса) және пайданы, әсіресе оның геосаяси жағдайы контекстінде бағалауы тиіс.

3. Делегацияға мемлекеттік органдардың немесе министрліктердің өкілдерінен басқа медиаторлар ұйымдарының өкілдерін немесе медиация жөніндегі сарапшыларды міндетті түрде қосу. Медиация практикасын терең білетін мамандар болмаса, қатысу перспективаларын бағалау қиын болады. Сондай-ақ, заңды қоғамдастық пен бизнес өкілдерін тарту қажет болуы мүмкін, өйткені олар осы жүйенің негізгі пайдаланушылары болады.

4. Көршілермен үйлестіру (Орталық Азия)

* Орталық Азия елдері халықаралық дауларда жиі осындай проблемаларға тап болады.

* Көрші елдердің біртұтас ұстанымы Қазақстанның келіссөз ұстанымын күшейтіп, ортақ тәсілдерді әзірлеуге көмектеседі.

5. Қаржылық модель және ұзақ мерзімді міндеттемелер. Егер Қазақстан осы ұйымға кірсе, тұрақты қаржылық міндеттемелерді көтеруге қаншалықты дайын екенін түсіну қажет. Бақылау мен есептіліктің қандай тетіктері қарастырылған?

Сондай-ақ, медиаторлардың тәуелсіздігі мен бейтараптығы мәселесі туындайды, әсіресе олардың қызметін қаржыландыру қандай да бір жолмен мемлекетпен байланысты болса. Шынында да, медиаторлар тәуелсіз жеке мамандар болып табылатын қолданыстағы әлемдік медиативтік ұйымдардан айырмашылығы, жаңа халықаралық Медиация ұйымында мемлекеттің қатысуы олардың шешімдеріне әсер ету қаупі бар.

Жаңа ұйымдағы медиаторлардың тәуелсіздігіне байланысты негізгі сын-қатерлер мен тәуекелдер:
1. Мемлекеттен қаржыландыру
• Егер мемлекет жарналарды төлесе және медиаторларды сол мемлекет тағайындаса, мүдделер қақтығысы туындауы мүмкін.
* Медиаторлардың өз елдерінің пайдасына ангаждалмауын қалай қамтамасыз етуге болады?
2. Медиаторларды іріктеу және бақылау рәсімдері
* Тізімге қосу үшін қандай критерийлер белгіленген?
* Медиаторлардың кәсібилігі мен бейтараптығы қалай қамтамасыз етіледі?
* Олардың біліктілігі мен халықаралық стандарттарға сәйкестігін кім тексереді?
3. Бейтараптық кепілдіктері
* Медиаторлардың шешімдеріне мемлекеттердің саяси ықпалына кедергі келтіретін тетіктер бар ма?
4. Қолданыстағы модельдермен салыстыру
* JAMS (АҚШ), CEDR (Ұлыбритания), IMI (ғаламдық желі) - дан айырмашылығы, жаңа құрылым Үкіметтің қатысуына ие, бұл оның шешімдерін қабылдауға әсер етуі мүмкін. Ұйымға кірер алдында Қазақстанға нені ескеру қажет?
* Жарғыда және Конвенцияда жазылған медиаторлардың тәуелсіздігін қамтамасыз ету тетіктерін зерделеу.
* Медиаторларды кім тағайындайтынын, оларды таңдауға қандай талаптар қойылатынын, ротация мен бақылаудың қандай жүйесі бар екенін анықтаңыз.
Бұл ұйым үшін басты міндет-мемлекеттің қатысуы мен медиаторлардың тәуелсіздігі арасындағы тепе-теңдік. Қазақстан жаңа құрылымның тиімді және бейтарап жұмыс істейтініне көз жеткізу үшін бұл мәселеге өте мұқият қарауы керек.

Қазақстан талқылауға қатысуы керек, бірақ қол қою мәселесі терең пысықтауды талап етеді. Ұйымның қалай жұмыс істейтінін, оны қандай елдер қолдайтынын және ұзақ мерзімді перспективада Қазақстанға қандай пайда әкелетінін бағалау маңызды.

Маңызды мәселелердің бірі Конвенцияда әлі жарияланбаған мәдениетаралық Медиация туралы мәселе. Әр түрлі елдердің медиаторларын дауларды шешу процесіне қосу тек кәсіби құзыреттілікті ғана емес, сонымен қатар тараптардың мәдени ерекшеліктерін терең түсінуді талап етеді.

Жаңа Ұйым шеңберіндегі мәдениетаралық медиацияның негізгі сын-қатерлері:

1. Қақтығысты қабылдаудағы айырмашылық және оны шешу жолдары

* Мысалы, Жапония мен Кореяда дәстүрлі түрде "жанжалдан аулақ болу" және Тараптардың "бетін" сақтайтын шешімдерді табу тұжырымдамасы басым.

* АҚШ пен батыс елдерінде бұл тәсіл тікелей және заңды дәлелдерге бағытталған.

* Араб елдерінде делдалдар арқылы келіссөздер, беделді құрметтеу және жеке байланыстар үлкен маңызға ие.

2. Тілдік кедергі және түсіндіру

* Процестің тілдік қолжетімділігі қалай қамтамасыз етіледі?

* Медиаторлар тек Халықаралық тілдерде (ағылшын, француз) жұмыс істеуге міндетті ме, әлде кәсіби аудармашылардың қатысуы көзделе ме? Медиацияның нәтижесі аударманың сапасына байланысты, кішігірім дәлсіздіктер Келісімді қабылдау, мағынасы мен мүмкіндігін айтарлықтай өзгерте алады.

3. Мәдениетаралық коммуникативтік құзыреттілік саласындағы медиаторларға қойылатын талаптар

* Қазір Конвенцияда мәдениетаралық коммуникация туралы Білім саласындағы медиаторларға қойылатын талаптар жоқ.

* Осы бағытта медиаторларды іріктеу мен даярлаудың қосымша стандарттарын әзірлеу қажет.

4. Ұйымның ішкі құжаттарын әзірлеу

* Ұйымның басқарушы Кеңесі уақыт өте келе медиаторларды мәдениетаралық даярлауға қатысты қосымша стандарттар мен регламенттерді енгізуі мүмкін. Ашық және түсінікті критерийлердің қалыптасуына ықпал ету үшін Қазақстанға осы стандарттарды әзірлеуге белсенді қатысу маңызды.

Бұл мәселені шешу үшін мыналарды ұсынуға болады:

✔ Медиаторларды мәдениетаралық даярлау туралы талапты ұйымның құжаттарына енгізіңіз.

✔ Мәдениетаралық медиация бойынша оқытуды қамтитын халықаралық медиаторларды сертификаттау жүйесін әзірлеу.

✔ Мәдениетаралық және этносаралық медиацияның ерекшеліктері туралы білімі бар "Ұсынылған халықаралық медиаторлардың" тізбесін құру.

✔ Осы ұйымда жұмыс істейтін медиаторлар үшін мәдениетаралық медиация бойынша міндетті білім беру модульдерін енгізу.

Егер бұл мәселе пысықталмаса, медиаторлар әртүрлі елдердің өкілдері арасындағы қақтығыстарды тиімді шеше алмау қаупі бар. Қазақстан алдағы келіссөздер шеңберінде осы мәселені талқылауға бастамашылық жасап, медиаторлардың мәдениетаралық ортада жұмыс істеу қабілетін ескеретін іріктеудің қосымша стандарттарын енгізуді ұсынуы керек.